Sportstage Kpando Ghana 2008

Onze laatste dag stond vooral in het teken van de opstart van de renovatie van het schoolgebouw in Dafor. Eerst nog naar Dzoanti om ze te verwittigen dat ze derdes op de wachtlijst komen te staan. Om de pil te vergulden hen ook wat sportmarteriaal bezorgd, maar ontgoocheld waren ze niet echt. We mochten al van s morgensvroeg genieten van de Gin en hielden er een leuke sjaal aan over. Dan naar Fesi om er de pingpongtafels te overhandigen. Om af te ronden dan naar Dafor om er officieel de overeenkomst af te sluiten om er 5 klaslokalen te renoveren. Renovatie is voor enkele licht uitgedrukt, want er blijft na de storm van 4 jaar terug bijna niets meer van over. Voor de ronde som van 5000 cedis (zowat 4000 euro) krijgen we dat hier opgeknapt. Als kers op de taart volgde nog een lunch bij de Togbe van Dafor. Voor de opvolging van al onze lopende projecten kunnen we gelukkig beroep doen op onze nieuwe vrienden uit Belgie. Zij kunnen na enkele dagen al de fakkel over nemen met een joekel van een TODO lijstje. Merci alvast.
Laatste der Ghana Boys

Bij terugkomst van de Avatime Hills was de populatie van de tsatsaboli conmpound met 4 Jovoes toegenomen. Elke, Stef, Tomas en Tine blijven hier tot half augustus.
Samen met hen hebben we donderdag al de scholen nog even bezocht. Eerst de officiele opening van onze kinderspeeltuin in Agbenoxoe. Officieel dus met palmwijn. De nieuwkomers direct ingewijd. Na de wijn veel kinderpret bij de eerste stapjes op de glijbaan, schommel, klimrek, wip en paardemolen. Enig.
Vervolgens naar Dafor om er het bestek voor de renovatie van hun klassen op te halen. Dan meteen door naar Fesi voor de overhandiging van het sportmateriaal en aansluitend naar Torkor om ook daar sportmateriaal achter te laten samen met onze collectie schriften en schrijfgerief. Iedereen uitermate blij.
Na de middag dan nog 4 sets basketbalringen laten maken en nog 1 extra pingpongtafel voor het sportstadium.
Luc

Na twee drukke weken sport en na het vertrek van Bram en Lode was er eindelijk terug wat tijd voor wat ontspanning. Zondagnamiddag al op avontuur in Agbenoxoe. Al vlug waren we op weg om er de lokale berg te beklimmen. Onder leiding van Clemence en zijn companen baanden we ons met de machete een weg door de brousse. Na een uurtje zweten mochten we genieten van een adembenemend uitzicht op het Voltameer en de naburige dorpjes. Mooi. Maandag dan nog een dagje schoolgebouwen bezoeken. Dinsdag nog vlug een bezoek aan de school en Togbe van Dafor en dan met de fiets op weg naar de Avatime Hills. Na 2 uurtjes fietsen en na een pittige slotklim belanden we midden de bergen in een leuke koele Resort waar we een nachtje uitrusten om op woensdag dan langs een boswegje tot Amadzofe te stappen en vervolgens tot de 700 meter hoge Mt Gemi. Twee dagen verademing in een verfrissend groene omgeving.
Luc, Benjamin en Pieter

De laatste echte Ghana dag met Lode en Bram stond grotendeels in het teken van onze voetbalploeg. Na de Keep-fit stonden al onze kadetten om 8u30 netjes klaar voor een uitstapje naar de Wli watervallen. Eerst nog even paniek als de motor niet wou aanslaan, maar al vlug waren op weg naar Wli. Luc achter het stuur en achterin het busje onze voetbalspelers die ook als zangkoor hun mannetje zouden kunnen staan.
Vollenbak ambiance met Francis als leader van den band.
Na de waterval terug in Kpando nog vlug een rijstschotel voor de gasten en dan op weg naar Torkor voor onze eerste match. Na de rust konden we een 2-0 achterstand wegwerken, maar uiteindelijk verloren we met 3-2. Niet slecht voor interim coach Bram die na de rust een 4-4-2 uitprobeerde. Later op de avond volgde dan nog een afscheidsparty voor Lode en Bram, maar de vermoeidheid liet zich al vlug voelen.
Managers van Tsatsaboli FC

Na een ganse week druk bezig geweest te zijn met de voorbereiding was het eindelijk zover, een grootse sportdag in het Kpando Sport stadium met als gladiatoren de meer dan 400 kinderen van het basisonderwijs van Fesi en Agbenoxoe. Affiches, Volta Radio en de schrijvende pers hadden het evenement aangekondigd. Vanaf 8u30 de aankomst van de eerste bussen (Tsatsabolibus en Kpantecbus) met de kinderen en leerkrachten. Opening met gebed en nationaal volkslied en dan start. Een hele klus om iedereen op zijn plaats te krijgen, maar met de hulp van meer dan 20 helpers liep alles al vlug op wieletjes. Ook present een hele horde VIPs, gaande van de leerkrachten, de Togbes, de Elders en heel wat hooggeplaatsten van Kpando en Voltaregio.
Lopen, sprint, ver- en hoogspringen, hockey, voetbal, basketbal, parcours, tug of war, groentenboer, balgooien en volksdans onderbroken door een pauze met lekkere pie voor elk kind met lokale frisdrank. Na afloop nog een jumpinitiatie - en ze hadden dat hier al rap door. Vervolgens het hoogtepunt van de dag. De medaille-uitreiking. Allemaal die kleine gasten een voor een op het schavot voor de overhandiging ervan door een van de VIPs. Het waren niet alleen de kindjes die tranen in de ogen hadden...
En na wat educatieve speechkes nog een optreden van de Tsatsaboli Culture Group van Fesi en van de Bor Bor Bor groep van Agbenoxoe. En dan met zijn allen met de bus terug naar huis omstreeks 16u00. Amen. Wat een belevenis. Meer info in de Ghana Times van volgende week maandag.
Ghana Sport Boys

Als rode draad tijdens ons verblijf hier zijn we ook permanent bezig met de aanwending van onze ingezamelde fondsen. Naast de sportstage hebben we hier ondertussen al wat vakmannen aan het werk gezet. 1 pingpongtafel - african style - is al afgewerkt en volop in gebruik in de compound en 4 meer voor de scholen zijn in de maak. Ook de speeltuin voor de kleuters van Agbenoxoe is zo goed als klaar en de basketpalen voor de scholen volgen ook nog wel.
Voor de afwerking van het gebouw van de kleuterschool van Agbenoxoe was een rijke Amerikaan ons voor, dus waren we verplicht op zoek te gaan naar een alternatief. Ondertussen zijn al wat mogelijkheden komen opduiken en woensdag brachten we een bezoek aan de Basisschool van Dzoanti, een ander dorpje zowat 3 km buiten van Kpando stad. Een deel van de schoolgebouwen is er in heel slechte staat (geen deuren en ramen, niet bepleisterd, geen plaats genoeg, klassen die moeten samenzitten, geen plaats voor de kleuters, ...)
Afspraak is dat ze een bestek zullen opmaken zodat we een idee hebben van de totale kostprijs voor de renovatie en uitbreiding. Een hele leuke school, direct to the point en nog een leuke ontvangst door hun Culture group. Gelukkig zijn we hier volgende week nog eventjes zodat we nog wat tijd hebben om verder te overleggen en alles op de rails te zetten. Drukke dagen in t verschiet dus.
Koku-Luc

Dinsdag 8 juli zal een memorabele dag blijven voor 17 Ghanese ketjes. We hebben hier namelijk een voetbalploeg Under 15 opgericht. Vorige week hadden we al het plein voor onze verblijfplaats laten egaliseren en er 2 houten doelen laten plaatsen. Zondag volgde een eerste selectietraining uit een groep van zowat 30 gasten. De voetbalervaring van Bram en Lode kwamen van pas om 21 jongens te selecteren en zij werden al op de foto gezet. Op dinsdag hebben we vervolgens de groep uitgedund tot 17 gelukkigen. Hierbij kregen we de steun van Karim, een ervaren coach die we hebben aangeworven en die vanaf nu 3 maal per week de ploeg zal trainen. Jammer genoeg hebben we er ook een aantal moeten ontgoochelen met wat traantjes als gevolg. Wordt vervolgd...
Co-presidents of Tsatsaboli FC

Maandag volgt al de tweede lesdag in Agbenoxoe. Het enthousiame van die gasten hier en van Benjamin is niet te stoppen. De ganse school wordt alweer omgetoverd tot een sportveld. Dinsdag dan de tweede sportdag in Fesi waar de kinderen al wat meer gedisciplineerd waren dan vorige keer. Ook hier weer een en al sportvreugde. Aansluitend kregen we ook hier opnieuw de traditionele ceremonie met een optreden van de onnavolgbare Tsatsaboli Culture Group. Applaus. En Bram, Lode en Benjamin kregen er ook hun peace-bead en zijn nu volledig opgenomen in de Fesi gemeenschap.
Leuk is te vernemen van de leerkrachten dat nog nooit zoveel kinderen naar de les kwamen dan de voorbije dagen. Sport als lokaas, het werkt ook nog zowaar.
Koku-Luc

Sedert maandagnamiddag hebben we hier eindelijk het Tsatsabolibusje ter onzer beschikking. Onder luid applaus werd het busje verwelkomd op de compound.
Zondagmorgen ging er al een stevige onderhandeling aan vooraf met Togbe Opeku en Cpt Bruce. Negocieren op zijn afrikaans, een ganse belevenis. Maandagnamidag kon ik dan na enkele uren vijven en zessen het busje gaan oppikken voor gebruik tijdens ons verder verblijf. Hoe het vervolgens verder moet ermee blijft nog eventjes onduidelijk. De soap wordt dus vervolgd.
Luc

Zaterdag 5u40. Enkel Benjamin is op post voor de Keep-fit. Lode, Bram en Pieter slapen uit na een late avond saboteur etc. Na het ontbijt begeleidt Pieter de rest met de fiets naar de Mona-aapjes van Tafi Atome terwijl ikzelf hier al begin aan de voorbereidingen van de sportdag die we hier op vrijdag 11 juli zullen organiseren. In de namiddag volgt de ontvangst cermonie in Agbenoxoe. Deze keer is het beurt aan Lode, Bram en Benjamin om te proeven van de lekkere palmwijn. Na de ceremonie trekken we naar de haven van Torkor om er te genieten van de zonsondergang en een speedboottochtje op het Voltameer. De avond sluiten we af met dans en muziek in een van de lokale spots.
Luc

Na Agbenoxoe was het deze vrijdag de beurt aan Fesi om met ons sportaanbod kennis te maken. Het programma was ietwat anders. Enerzijds is er hier geen secundair, waardoor de lessen telkens anderhalf uur duren per klas en anderzijds hebben we ook hier en daar wat bijgeschaafd op basis van de ervaring opgedaan de dag voordien. Starten doen we met de Morning parade met volkslied, vlaggegroet en marcherend naar de klas.
Ook hier lukt het overbrengen van de sportlessen vrij goed, maar door het gebrek aan discipline lopen er nogal wat leerlingen van andere klassen in de weg. Vooral na de pauze is het hek van de dam en is de ganse omgeving van de school ingepalmd door sportende kinderen. Blikvanger vandaag was de les expressie van meester Benjamin. De kinderen leren bewegen op muziek was niet nodig. Ze kenden dat hier al, niet verwonderlijk als je weet dat er enkelen lid zijn van de lokale Tsatsaboli Culture groep. Zalig om het met de woorden van Lode weer te geven. Na de les werd tijdens de pauze spontaan nog een feestje gebouwd op het ritme van de schooldrums. Stilzitten kennen ze hier niet.
Terug in de compound werden we in de late namiddag vergast op een optreden van de Continental Culture Group. Traditionele dans en zang opgevoerd door een groepje kerkgangers en scholieren van Pastor Charles. Leuk, maar wel wat eentonig na een tijdje. Onze compound werd voor de gelegenheid wel ongetoverd tot theaterruimte.
Koku-Luc

Goed voorbereid zakten we donderdag om 7u15 af naar het 8 km verder gelegen Agbenoxoe voor een eerste sportdag. De sportteachers met de fiets en coordinator Luc met de auto volgeladen met sportmateriaal. Eenmaal ter plaatse waren er voldoende helpende handen om al het materiaal boven naar het ietsje hoger gelegen schoolcomplex te slepen. Starten deden we met de twee klassen van het lager secundair (JHS). Opvallend is het grote enthousiasme waarmee zowel meisjes als jongens hier nog sporten. Vooral de baseball viel na wat aarzelen enorm in de smaak. Vervolgens kwamen het eerste en tweede studiejaar aan bod. Er zitten er enkele een kop groter dan de rest in elke klas en het engels van de kleinsten is zowat onbestaand. Met behulp van de leerkrachten en dank zij de universele taal van sport slaagden onze monitoren er wel in alles met handen en voeten uit te leggen. Bij de kleinsten viel vooral de verwondering bij de kleurrijke parachute op en de andere leerjaren kickten vooral op de spelletjes, de hockey en volleybal. Tijdens de speeltijd werd al het materiaal intensief verder uitgetest en exact om 13u30 werd het eindsignaal kracht bijgezet door een oorverdovend onweer. Start van een halfuurtje zang met de kids. Uitgeput door de warmte, maar voldaan keerden we vervolgens terug naar Kpando.
Koku-Luc

Maandagavond zijn dan ook de overige 3 Sport teachers aangekomen in Accra. Na een eerste Star en een overnachting in Accra volgde dinsdag de afreis naar Kpando. Dit maal met het busje van Tsatsaboli, maar wel nog met Franklin als chauffeur. Pieter en ikzelf waren na 5 dagen rondzwerven heel content terug thuis te komen in Kpando bij Kudzo en Stevo. Met de Boys dan nog een extra fiets gekocht en een toertje gemaakt langs het Sportstadium, het weeshuis en dan nog enen gaan drinken. Woensdag met de fiets tot Agbenoxoe, maar de school was er verlaten. Alle leerlingen zaten in Fesi om er hun schoolploeg aan te moedigen in een sportontmoeting met voetbal, volleybal en netbal. Een mooie gelegenheid om het niveau van de sporters te beoordelen. Woensdag na de middag kennis gemaakt met de spelers van de voetbalploeg die we hier willen opstarten en nog een bezoekje gebracht aan de markt van Kpando.
Koku-Luc

Twee weken Ghana, ze zijn gevlogen! Nooit gedacht dat we dat allemaal gingen meemaken. De Ghanezen hadden nog meer in petto dan we verwacht hadden. Door de real Ghana-handshake en fufu op ons bord voelden we ons al direct thuis in Kpando. Vooral de ontmoetingen met de Togbé's maak je als gewone toerist niet mee. Wel hadden we liever de palmwijn achterwege gelaten... Het zal wel afkicken zijn in België om geen 'Jovu, jovu' meer te horen roepen en zwaaiende kinderen te zien. Ook het beschermende oog van onze bodyguard Peppi zullen we hier moeten missen. Maar nu zullen we wel op ons gemak de plaatselijke Star kunnen drinken zonder een ongerust telefoontje...Wat wel duidelijk is gebleken, is dat we nog niet aan de nieuwe petatjes zijn. Dus wij benieuwd naar de ontketening van de Tsatsaboli-soap. Met Franklin, Peppi en Kokki in de hoofdrol!
Julie en Elmo

Zaterdag nog een dagje rondgehangen in een te toeristisch Cape Coast. Op zondagmorgen nog even tot aan het National park van Kakum gereden en er een tochtje van 350 meter gedaan over een loopbrug hoog tussen de bomen van een van de laatste Ghanese stukjes regenwoud. Boeiend, maar toch alweer wat te toeristisch voor ons. Na de middag dan verder tot Accra, langs maar liefst 120 verkeersdrempels. Nog net op tijd voor de EK finale voetbal en vervolgens Julie en Elmo gedropt aan de luchthaven. Het eerste deel zit er hier al op en nu is het wachten tot de Sport Ghana Boys hier vanavond aankomen. De voorbereiding is alvast heel vlot verlopen en ons verblijf met Julie en Elmo was heel tof. Na enkele dagen rondtoeren hunkeren we nu wel om terug te keren naar Kpando zodat we kunnen van start gaan met het sportgedeelte.
Luc en Pieter

Donderdagmiddag vanuit Kpando afgereisd met de Corsa zonder vering. Langzaam over de wegen bezaaid met putholes en na enkele uren toch aangekomen aan de brug in Atimpoko, er enen gedronken, wat gegeten en vervolgens verder voor een bezoekje aan de Cedi bead factory. Nadien raken we even de weg kwijt en het is al donker als we aankomen aan het Victoriaanse hotelletje in het domein van Aburi Botanical gardens. De dag nadien trekken we even rond in de tuinen en genieten er van de koelte hier hoog boven de vlaktes. Vooraleer verder trekken bezoeken we nog enkele kraampjes met traditionele spullen. De weg naar Cape coast leidt ons vervolgens langs de buitenwijken van Accra met heel wat file tot gevolg en eenmaal goed op weg ligt de weg bezaaid met verkeersdrempels zodat we uiteindelijk pas na 5 uur auto en 180 km verder aankomen in Cape coast. Gelukkig ronden we de dag af met een lekkere pizza aan een kust restaurantje.
Koku-Luc

Dinsdag stond nog een bezoek aan Togbe Yao Bresi op het programma. Met hem en een groep ouderen van Agbenoxoe overlopen we even hoe we hun gemeenschap het best kunnen ondersteunen met ons sponsorgeld. Vermits het schoolgebouw ondertussen al afgewerkt werd met geld van een rijke amerikaan stellen ze voor te investeren in teachers bungalows die de school dan kan verhuren aan leerkrachten die nu van ver moeten komen. We bekijken even de plot waar gebouwd zou kunnen worden en vervolgens wonen we elk apart nog een les bij in de klassen van het lager onderwijs. Op de terugweg brengen we een bezoek aan de pottenbakkerij van Fesi en slaan er wat souvenirs in. Op woensdag ten slotte trachten we in de voormiddag nog wat te bemiddelen in een geschil met Franklin, een voormalige medewerker van Tsatsaboli en na de middag is het eindelijk tijd voor een namiddagje parachute en spelletjes in het weeshuis en na een heerlijke rijstschotel zakken we tot 2 uur af naar Kpando-city voor enkele Stars om de meisjes hun laatste avond hier te vieren.
Koku-Luc

Maandag een dagje in Fesi vertoefd. Eerst de morning parade in de primary school bijgewoond en nadien een overleg met de ladies van de bakkerij die Tsatsaboli hier vorig jaar opstartte en ondertussen stil ligt. De vele vrouwen die een opleiding kregen wachten nu op geld om een eigen zaak te beginnen. Micro-kredieten zouden hier welkom zijn. Nadien verdiepen de meisjes zich in het batikken bij Mabel, terwijl Pieter met mij een bezoekje brengt aan de school voor lager secundair en vervolgens aan de lokale bone-healer Simon. Ons namiddagprogramma wordt verstoord door een heuse regenbui, zoals we er hier de voorbije week toch al enkele gekregen hadden.
Koko-Luc

Zaterdag de dag goed en vooral vroeg begonnen met ochtendgym in het sportstadium. Hier noemt men dat Keep-fit. We schonken enkele turnmatjes aan de groep. We trokken nadien met ons Opel Corsatje richting de WLI-watervallen, Kudzo en Steve (aka. Kokki en Peppi) op de schoot - een frisse duik in de poel onder de indrukwekkende waterval met heel wat vleermuizen op de rotsen ernaast. We sloten de dag af met een drink met Togbe Opeku (Agbenoxoe) en heel wat Stars, om ook de African vibes niet vergeten.

Zondag zijn Luc en de ladies naar Presbytarian Church gegaan - waar de sekte gevoelens naar boven kwamen en de holy spirit Jesus naar hen is gekomen. Pieter probeerde het teenvissen uit met Richard & co op het Voltameer. In de namiddag werden we weer ceremonieel ontvangen door de togbe van Fesi. Aansluidend werden we vergast op een prachtige show met een prachtige war- and love dans van de Tsatsaboli culture group.
Akkuvi, Akkuga, Koku en Sammy

Na de officiele ontvangst van gisteren konden we vandaag eindelijk de scholen gaan bezoeken. Vroeg uit de veren om de ochtendparade in de school van Agbenoxoe te beleven. Daarna naar Fesi, waar de ontvangst wat koeler was, maar ze zien ons wel graag komen. In beide scholen het uurrooster genoteerd, wat gebabbeld met de sportleerkrachten en tot slot de leerkrachten uitgenodigd voor een kennismakingsmaal in de compound diezelfde avond. Vervolgens vlug naar de markt om kip, groenten, rijst, frisdrank en Kasapreko (gin). Om stipt 18u00 waren ze er al en Kudzo en Stevo (onze gastheren hier) waren heel druk in de weer om alle 22 leerkrachten van een rijstschotel te voorzien. Ondertussen konden we met hen verbroederen. Naast de gebruikelijke speechkes ook het lesschema besproken, onze projectmap met fotookes laten rondgaan en voorts hebben we ze een vlaams volksdansje (de waterdans voor de kenners) aangeleerd, de max. Met hun Bor Bor Bor dansje kregen we het na een tijdje wel wat moeilijk wegens te weinig variatie.
Luc

Deze morgen een fietstochtje van 30 km gemaakt heen en terug naar Tafi Atome om er met de Mona-aapjes te verbroederen. De weg er naartoe over de rode zandwegen was al even boeiend als de aapjes zelf. Na de middag een onvergetelijk ontvangst gehad bij de dorpsoudsten en Togbe (koning) Yao Bresi te Agbenoxoe. Een ganse ceremonie protocolaire met speeches (ondertussen ons verhaal hier al tientallen keren moeten doen), palmoliewijn, Bor Bor Bor muziek en dans. De ouderlingen hadden zich voor de gelegenheid gans uitgedost en het ganse dorp leek wel op de been, machtig en onvergetelijk.
Luc

Jo weselo,

Dit is hallo in Ghana. Na twee relaxe, bijna onbemande vluchten, zijn we goed aangekomen met al onze bagage en sportmateriaal. Eerst in Accra bij Uncle Gilbert, daarna met het trotro-busje richting Kpando. We overnachten hier in de Tsatsaboli-compound die ons zeer goed ligt, ook dankzij onze boys Steve en Kudzo! Al snel ging het nieuws rond dat de jovo`s (blanken) aangekomen zijn.
Vandaag nog twee fietsen bijgekocht en ze direct uitgeprobeerd, Tour d`Afrique. Het schooltje in Kpando hebben we ook al bezocht en we kregen er een heftig en overdonderend onthaal van de kids.
Pieter en de Ghana girls Julie en Elmo.

Na een gans jaar voorbereiding is het dan zo ver. Door de vele acties zijn de verwachtingen hoog gespannen. De laatste dagen waren heel druk met inpakken van het sportmateriaal en de laatste voorbereidingen van de sportstage. Voor de achterblijvers Lode, Bram en Benjamin blijf er nog een mooi TODO-lijstje, maar zij hebben nog 14 dagen om alles rond te krijgen.
Voor Julie, Pieter en Elmo is het moment aangebroken om ook met Ghana kennis te maken. Aan de vooravond van ons vertrek kreeg ik meerdere telefoontjes uit het verre Ghana. Ze staan blijkbaar nog meer dan wij te popelen om onze komst. Vermoedelijk heeft dat te maken met het feit dat we geld mee hebben. We zullen op onze hoede moeten zijn.
Luc

Ons project 'Sport Ghana' heeft meerdere doelstellingen:
* Bewegingsopvoeding introduceren in de scholen van Fesi en Agbenoxoe
* Bruikbare sportmaterialen aanschaffen voor beide scholen
* Ondersteuning van Tsatsaboli v.z.w.
* Het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking vergroten

Bevorderen van een optimale inzet van lichamelijke opvoeding, spel en bewegingsactiviteiten in de scholen van de Kpando regio met als doel het welzijn, de gezondheid en de ontwikkeling te verbeteren en de cohesie en ontwikkeling van de samenleving te verhogen.